به مناسبت روز جهانی کوهستان

روز جهانی کوهستان؛ «فرهنگ مناطق کوهستانی، بزرگداشت تنوع و تحکیم هویت»

11 دسامبر / 21 آذر؛ روز جهانی کوهستان بر همه دوستداران کوه و طبیعت مبارک باد.

مفهوم میراث سنتی، فرهنگ و معنویت، به طور طبیعی با معیشت مردم ساکن کوهستان‌ها گره خورده است. در جایی که سبک زندگی سنتی، تعیین کننده جریان زندگی و زیستن است. بسیاری از مناطق کوهستانی میزبان جوامع بومی کهنی است که مالک و حفظ کننده‌ی دانش، سنت‌ها و زبان‌های گرانبهایی هستند.
کوهها برای بسیاری از مذاهب، مفاهیم عمیق معنوی را در بر دارند؛ کوه المپیوس، کوه سینا، ماچوپیچو، کوه آتوس، کوههای چهارگانه مقدس بودایی فقط مثالهایی از آنهاست. ساکنان کوهستانها سیستم های جالب توجه برای بهره برداری از زمین های با تنوع زیستی غنی را توسعه دادند و در طول قرن‌ها به لطف همزیستی هماهنگ جوامع با محیط زیست به تکامل رسیدند.
زمین، آب و جنگل‌ها برای مردم ساکن کوهستان‌ها منابع طبیعیِ مهمی هستند. نسلهای جدید به تبعیت از نیاکان خود، رفاه و آسایش، اصالت و هویت و آینده فرزندان خود را در گرو مراقبت و دوستی با محیط زیست خود می دانند. آنها بهره گیری از دانش و فنون سنتی خود را کلید مدیریت بهینه و افزایش دهنده انعطاف پذیری اکوسیستم حساس و شکننده کوهستان می دانند.
همچنین کوهستان‌ها مکانی برای گردشگران و جریان فرهنگ هاست. از فعالیت هایی نظیر کوهنوردی و سنگنوردی و اسکی گرفته تا بازدید از کلیساهایی در دل صخره هایی در اتیوپی، کوهها همه امکانات را برای همه نوع گردشگر فراهم می کنند. گردشگری در کوهستان اگر به طور پایدار مدیریت شود، همانطور که برای حفاظت از اکوسیستم کوهستان‌ها، محصولات و خدمات انگیزه ایجاد می‌کند، می تواند نقش مهمی در در توسعه و حفاظت از فرهنگ‌های سنتی ایفا کند.
روز جهانی کوهستان در سال 1395 مناسبتی است تا تنوع و غنای فرهنگ‌های مناطق کوهستانی برجسته شوند، طیف وسیعی از هویت ها ترویج و ارتقاء یابند و این تضمین داده شود که حقوق مردم بومی به رسمیت شناخته می شود و روش های سنتی همچنان مانا و پایدار باقی می ماند.
در حالیکه به طور کلی موضوع «فرهنگ» برای امسال انتخاب شده است، از اینکه کشورها، جوامع و سازمان‌ها، موسسات، باشگاهها و گروههای حوزه کوه و طبیعت برای بزرگداشت روز جهانی کوهستان در سال 1395 موضوعی را انتخاب کنند که ارتباط نزدیکتری با فعالیت آنان دارد استقبال می کنیم و همراهیتان را خیر مقدم می گوییم.
متن رسمی "فائو" (سازمان خواروبار و کشاورزی سازمان ملل متحد) به مناسبت روز جهانی کوهستان؛ ترجمه شده توسط کارگروه حفظ محیط کوهستان فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی جمهوری اسلامی ایران
در جای جای کشور، انجمن ها، باشگاهها و گروههای دوستدار کوه و طبیعت، ویژه برنامه هایی را در نظر گرفته اند.

کوهها در منطقه ی آذربایجان از اهمیت بسیاری برخوردارند و این را می توان از جایگاه والای این اقلیم در ادبیات شفاهی و احترام این مردمان به کوهستان استنباط نمود. 
نمونه ای از اشعاری که برای کوهستان سروده شده است:

سورما مندن نه¬ييم دوستوم
دئييم قاليب بو داغلاردا
هئچ اؤزومده بيلنميرم
نه¬ييم قاليب بو داغلاردا

آياغينا او نرگيزين
هئي سوروندوم ديزين-ديزين
دوداغيندا مئه¬دن حزين
هئي¬ييم قاليب بو داغلاردا

گئجه گوندوز دردلي، غملي
ياشاميشام گؤزو نملي
يار الينده ويصال دملي
مئي¬ييم قاليب بو داغلاردا

بولاق اولوب دوشدوم ايزه
بلكه چاتام گؤي دنيزه
نور چيله¬ين عشقيميزه
گؤيوم قاليب بو داغلاردا

من "ستّار"ام منه آنام
عشق اودوندا دئييب يانام
ساراسي يوخ خان چوبانام
نئي¬ييم قاليب بو داغلاردا

"ستار گلمحمدی"